DOĞRUDAN YABANCI YATIRIMLAR İÇİN ÇALIŞMA İZNİ
4875 sayılı Doğrudan Yabancı Yatırımlar Kanunu çerçevesinde faaliyette bulunan şirket, şube ve irtibat büroları kapsamında istihdam edilecek yabancı uyruklu personelin çalışma izinleri değerlendirilir. Özellik arzeden doğrudan yabancı yatırımlarda ve irtibat bürolarında istihdam edilecek yabancı uyruklu kilit personelin başvuruları bu şube kapsamında değerlendirilir.
Doğrudan Yabancı Yatırımlarda Yabancı Uyruklu Personel Çalıştırılması Hakkında Yönetmeliğin 4. maddesi kapsamında yer alan özellik arzeden doğrudan yabancı yatırımlarda istihdam edilecek kilit personel niteliğindeki yabancılar ile büyük sanayi kuruluşlarının üst düzey yöneticilerinin (Genel Müdür gibi) çalışma izin talepleri Dairemiz bünyesinde oluşturulan bir şube müdürlüğünde değerlendirmeye alınır. Bu birimimize gelen dosyalar en geç 15 gün içinde sonuçlandırılır.
Ancak, özellik arzeden doğrudan yabancı yatırımlarda istihdam edilecek kilit personel dışında kalan yabancı uyruklu personel ile özellik arzeden doğrudan yabancı yatırımların dışında kalan doğrudan yabancı yatırımlarda istihdam edilecek yabancı uyruklu her türlü personelin çalışma izinlerinde 4817 sayılı Kanun ve Yabancıların Çalışma İzinleri Hakkında Kanunun Uygulama Yönetmeliği hükümleri uygulanır.
ÖZELLİK ARZEDEN DOĞRUDAN YABANCI YATIRIM KRİTERLERİ (2012 YILI)
29/8/2003 Tarih ve 25214 Sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmış bulunan Doğrudan Yabancı Yatırımlarda Yabancı Uyruklu Personel İstihdamı Hakkında Yönetmelik uyarınca 4875 sayılı Kanun kapsamına giren ve aşağıdaki şartların en az birini sağlayan şirket veya şube Özellik Arzeden Doğrudan Yabancı Yatırımlar olarak kabul edilmektedir.
(Yönetmelikte geçen Türk Lirası tutarlar, her yıl belirlenen yeniden değerleme oranında artırılarak bulunmuştur.)
a) Ortakların toplam sermaye payının en az 985,799 Türk Lirası olması kaydıyla, şirket veya şubenin son yıl cirosunun en az 74,1 Milyon Türk Lirası olması,
b) Yabancı ortakların toplam sermaye payının en az 985,799 Türk Lirası olması kaydıyla, şirket veya şubenin son yıl ihracatının en az 1 milyon ABD Doları olması,
c) Yabancı ortakların toplam sermaye payının en az 985,799 Türk Lirası olması kaydıyla, şirket veya şubede son yıl içinde Sosyal Sigortalar Kurumu’na kayıtlı en az 250 personelin istihdam edilmesi,
d) Şirket veya şubenin yatırımda bulunacak olması halinde, öngörülen asgari sabit yatırım tutarının en az 24,7 Milyon Türk Lirası olması,
e) Ana şirketin merkezinin bulunduğu ülke dışında en az bir ülkede daha doğrudan yabancı yatırımı bulunması,
Türkiye’de kurulu bulunan ve tüzel kişiliğe sahip bir şirketin, aşağıdaki şartlardan en az birini sağlayan personeli ‘Kilit Personel’ sayılır;
a) Kilit personel tanımı;
1) Şirketin üst yönetiminde ya da yürütme pozisyonunda çalışmak,
2) Şirketin tamamını veya bir bölümünü yönetmek,
3) Şirketin denetçilerinin, idari veya teknik personelinin işlerini denetlemek veya kontrol etmek,
4) Şirkete yeni personel almak ya da mevcut personelin işine son vermek veya bu konularda teklif yapmak, görevlerinden en az birini üstlenen veya bu konularda yetki sahibi; şirket ortağı, yönetim kurulu başkanı, yönetim kurulu üyesi, genel müdür, genel müdür yardımcısı, şirket müdürü, şirket müdür yardımcısı ve benzeri mevkilerde görev yapan kişi,
b) Şirketin hizmetleri, araştırma cihazları, teknikleri ya da yönetimi için temel sayılan bilgiye sahip kişi,
c) İrtibat bürolarında, yurtdışındaki ana şirket tarafından adına yetki belgesi düzenlenen en fazla bir kişi.
Doğrudan yabancı yatırımcı olarak çalışma izin başvurusunda bulunmak isteyen yabancı şirket ya da kilit personel olarak görev alacak yabancılar, başvuru sırasında istenen genel belgelerle birlikte yukarıda sayılan kriterlere uyduklarını gösterir belgeleri ibraz etmekle yükümlüdürler.
Yabancının diploma mesleğinin mimar, mühendis ve şehir plancısı olması durumunda, mesleğini icra etmeyeceğine dair noter ya konsolosluk onaylı taahhütname vermeleri gerekmektedir.
İlk Başvuruda İstenen Belgeler
İşveren Kurumdan İstenen Belgeler:
1) Çalışma izni başvuru dilekçesi (dilekçe scanner ile taranarak elektronik başvuru sırasında online, ayrıca matbu halde işveren tarafından ıslak imzalı olarak gönderilecektir),
2) Yabancı Personel Başvuru Formu (elektronik ortamda doldurulacak form, çıktısı alındıktan sonra, işveren ve yabancı tarafından imzalanıp matbu olarak bir nüsha halinde Bakanlığa gönderilecektir. İşveren ve yabancının ıslak imzalarının olmadığı durumlarda taraflar arasında yapılmış iş sözleşmesi ibraz edilecektir. Formun imzasız olması ve iş sözleşmesinin de bulunmaması durumunda başvuru işleme alınmayacaktır),
3) Kuruluşun en son sermaye ve ortaklık yapısını gösteren Türkiye Ticaret Sicil Gazetesi (belge scanner ile taranarak elektronik başvuru sırasında online gönderilecektir).
4) Son yıla ait, vergi dairesi veya yeminli mali müşavir onaylı bilanço ve kâr / zarar tablosu (belge scanner ile taranarak elektronik başvuru sırasında online gönderilecektir),
5) İşyerinin Özellik Arzeden Doğrudan Yabancı Yatırımlar kapsamında olduğunu kanıtlayıcı bilgi ve belgeler (scanner ile taranarak elektronik başvuru sırasında online gönderilecektir),
6) Kamu kurum ve kuruluşlarınca uluslararası ihale açılmış projeleri yapma hakkı kazanmış kuruluşların (konsorsiyumlar dahil) ilgili kurum ve kuruluştan alacakları işi yüklendiklerini gösteren belge (scanner ile taranarak elektronik başvuru sırasında online gönderilecektir),
7) Mühendislik, mimarlık, müteahhitlik ve danışmanlık hizmetleri kapsamında yabancı uzman istihdam edecek tüzel kişiliklerde, aynı meslekte Türk mühendis / mimar / şehir plancısı istihdam edildiğini ispata dair ücret bordrosu (belge scanner ile taranarak elektronik başvuru sırasında online gönderilecektir),
8) Yabancı personeli istihdam edecek kurum ve kuruluş adına “kullanıcı” sıfatıyla elektronik başvuruyu yapma yetkisi bulunan kişinin noter onaylı vekâletnamesi veya kullanıcı sıfatındaki kişinin başvuruyu yapan kurum ve kuruluşta çalıştığını gösterir belge (scanner ile taranarak elektronik başvuru sırasında online gönderilecektir),
Yabancıdan İstenen Belgeler:
1) Yurtiçinden yapılacak başvurular için, Türkiye’de öğrenim amacıyla verilen ikamet izinleri hariç olmak üzere, müracaat tarihinde geçerli en az 6 ay süreli ikamet tezkeresi örneği (belge scanner ile taranarak elektronik başvuru sırasında online gönderilecektir).
2) Çalışma izni talebinde bulunan yabancının geçerli ikamet tezkeresi olmaması halinde, yabancının uyruğunda bulunduğu veya daimi ikamet ettiği ülkedeki Türkiye Cumhuriyeti temsilciliklerine iş sözleşmesi veya şirket ortaklığını gösterir belge ibrazı ile çalışma izin ve vize başvurusu yapması zorunludur.
3) Ancak, özellik arzeden doğrudan yabancı yatırımlar kriterlerinden en az birini karşılayan şirketlerde istihdam edilecek ‘Kilit Personel’ statüsündeki yabancı şahsın Türkiye’de kanuni olarak bulunduğunun (Emniyet makamlarından alınmış yazı veya pasaportun vize ve giriş tarihini gösterir kısmının onaylı örneği ibraz edilerek) kanıtlanması halinde çalışma izni müracaatı doğrudan Bakanlığa yapılabilmektedir. (Doğrudan Yabancı Yatırımlarda Yabancı Uyruklu Personel İstihdamı Hakkında Yönetmeliği 8. madde) Bu kapsamda çalışma izni verilen ‘Kilit Personel’ statüsündeki yabancıların Türkiye Cumhuriyeti dış temsilciliklerinden çalışma vizesi alarak yurda giriş yapmaları ve giriş tarihinden itibaren en geç 30 gün içinde ikamet tezkeresi almak üzere Emniyet makamlarına başvurmaları zorunludur.
4) Yabancının ‘Kilit Personel’ statüsünde olması halinde, Doğrudan Yabancı Yatırımlarda Yabancı Uyruklu Personel İstihdamı Hakkında Yönetmeliğin 10/b maddesinde öngörülen bilgi ve belgeler (diğer maddelerde istenildiği için taranmış bulunan belgeler tekrar yüklenmeyecektir, bunların dışında kalan belgeler scanner ile taranarak elektronik başvuru sırasında online gönderilecektir),
5) Türkçe tercümesi yeminli mütercim veya resmi makamlarca onaylı pasaport sureti (belge scanner ile taranarak elektronik başvuru sırasında online gönderilecektir),
6) Türkçe tercümesi yeminli mütercim veya resmi makamlarca onaylı diploma veya geçici mezuniyet belgesi sureti (belge scanner ile taranarak elektronik başvuru sırasında online gönderilecektir),
7) Mesleki hizmetler kapsamında mühendis, mimar, şehir plancısı olarak çalışma izni talep eden yabancının yukarıdaki belgelere ek olarak, yurtdışında yüksek öğrenim görmesi halinde 2547 sayılı Kanunun 3. ve 7/p maddeleri uyarınca, “Yurtdışı Yüksek Öğretim Diplomaları Denklik Yönetmeliği”ne uygun olarak alacağı “Diploma veya Geçici Mezuniyet Denklik Belgesi” (belge scanner ile taranarak elektronik başvuru sırasında online gönderilecektir),
Mesleki Hizmetler Kapsamında Çalışma İzni Talep Eden Yabancıdan Ek Olarak İstenen Belgeler:
1) Yurtdışında yüksek öğrenim görmesi halinde 2547 sayılı Kanunun 3. ve 7/p maddeleri uyarınca, “Yurtdışı Yüksek Öğretim Diplomaları Denklik Yönetmeliği’ne uygun olarak alacağı “Diploma Denklik Belgesi”,
2) Ülkesindeki meslek kuruluşundan mesleğini icra ettiğine, kendi ülkesindeki meslek örgütüne üye olduğuna ve “meslekten men cezası olmadığına” ilişkin son 6 ay içinde alınmış belge,
3) Danışmanlık ve teknik tedrisat amacıyla hizmet sunması durumunda, iş tanım belgesi ile sözleşme (firma-firma arası veya firma-kişi arası) örneği,
4) Mühendis, mimar ve şehir plancılarının her tür ve ölçekte danışmanlık ve teknik tedrisat amacıyla uzman olarak hizmet sunması ya da kamu kurum ve kuruluşlarınca uluslararası ihalelere proje hazırlaması ve imza yetkisi alması durumunda, noter ya da konsolosluk onaylı ve yalnız bu işe münhasır kalmayı öngören taahhütname,
5) Mühendislik, mimarlık, müteahhitlik ve danışmanlık hizmetleri kapsamında yabancı uzman istihdam edecek tüzel kişiliklerde, aynı meslekte Türk mühendis, mimar, şehir plancısı istihdam edildiğini ispata dair ücret bordrosu ve yabancı ile yapılan sözleşme örneği,
İşverenden İstenen Belgeler
1) Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı hitaplı çalışma izni talep dilekçesi,
2) Doğrudan Yabancı Yatırımlarda Yabancı Uyruklu Personel İstihdamı Hakkında Yönetmeliğin 4. maddesi kapsamında olduğunu kanıtlayıcı bilgi ve belgeler (yukarıda belirtilmiştir),
3) Son yıla ait, vergi dairesince onaylı bilanço ve kar/zarar tablosu,
4) İşyerinin en son sermaye ve ortaklık yapısını gösteren Türkiye Ticaret Sicil Gazetesi’nin aslı veya kuruluşça onaylı örneği,
5) Yabancının kendi ülkesinde sosyal güvenlik sistemi kapsamında olması halinde, ülkesinin resmi makamlarınca verilmiş kanıtlayıcı belge ve noter onaylı Türkçe tercümeli sureti,
6) Çalışma izin başvurusunda bulunulan şirkette görev yapan Türk ve yabancı tüm personelin SSK veya Bağ-Kur kayıtlılık durumunu gösterir son aya ait prim bordrosu.